برپائی نمازجمعه ۱۷ اسفند ۱۴۰۳ شهر پاوه به امامت حاج ماموستا قادری

​

اولین نمازجمعه ماه مبارک رمضان با حضور پرشور و گرم مردم متدین و مومن پاوه و به امامت حاج ماموستا ملاقادر قادری اقامه شد.

به گزارش واحدخبر اخبارکامیاران،متن کامل خطبه‌های نماز جمعۀ مورخۀ ۱۴۰۳/۱۲/۱۷ شهر پاوه به شرح ذیل می آید.

​

بسم‌الله الرحمن الرحیم الحمدلله الذی فرض علینا صیام رمضان ثم الصلاة والسلام علی رسول‌الله الذی سنّن لنا قیام لیالیهِ و علی آله واصحابه و من دعا بدعوته الی یوم الدین السلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته

یک بار دیگر حلول ماه مبارک رمضان را به همه شما عزیزان تبریک عرض می‌کنم. رمضان بر همۀ ما مبارک باد. ممنون پروردگار هستیم به ما عمر داد یک سال دیگر به خدمت رمضان رسیدیم.

​

از خداوند متعال درخواست عزت و سلامتی و سربلندی دارم برای تک‌تک شما و همۀ عزیزانی که این بحث را می‌شنوند و به آن گوش می‌دهند و می‌خوانند.

عزیزان من؛ موضوع خطبه‌های امروز چهار بحث و سه یادآوری است.

بحث‌ها:
 

​

۱-ما و ماه قرآن

۲-چند لحظه‌ای در خدمت پیامبر بزرگوار اسلام (ص)

۳-سه جمله از یک معلم اخلاق

۴-ما و روزه‌خواری

یادآوری‌ها:

​

۱-توصیه به حفظ شئون ظاهری

۲- احترام به طبیعت به مناسبت هفتۀ منابع طبیعی

۳-همراهی با دوستان کمیتۀ امداد حضرت امام (ره)

قبل از آنکه به موضوع ما و ماه قرآن بپردازم چند بیت شعر از مرحوم ماموستا حسن بیاره ای مشهور به ماموستا شاهو را تقدیم شما می‌کنم.

​

هه زاران شوکری تو ربّی که کوردیکی موسلمانم

به تو و پیغه مبه رانی تو و که لامت زوره ئیمانم

باوه رم وایه ساحیبی ئه رض و سه ماواتی

به ده ستی خوته گشت چه رخی به راستی وایه ئیزعانم

به بی فه رمانی تو نبوه و نیه و نابی شتی بو که س

به ئه مری تویه بوون و ژین و مان و نووری چاوانم

ئیباحی نیم ته ماعم بی به ناموسی که س و کارم

 به لوتفی تووه دوا که وتووی ره وشتی فه خری ئینسانم

​

ما هم افتخار می‌کنیم پیرو پیامبر بزرگوار (ص) که فخر انسانیت است، هستیم.

بحث اول: ما و ماه قرآن

خداوند بزرگ و مهربان از آیۀ ۱۸۳ تا چند آیۀ بعد سورۀ مبارکۀ بقره بحث رمضان و در کنار بحث رمضان، بحث دعا و بحث آداب رمضان را نیز آورده است.

​

امروز تنها به بحث در خصوص آیۀ ۱۸۵ سورۀ مورداشاره می‌پردازم که می‌فرماید: «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِۚ» ماه رمضان ماه نزول قرآن کریم است.

شیوۀ نزول قرآن محل اختلاف است که آیا کل قرآن از اعلاعلیین به آسمان دنیا نازل شده است یا در ماه رمضان اولین آیه و اولین پیام در غار حرا بر پیامبر اسلام نازل شده است؟! استنباط ما اهل سنت و جماعت این است پیامبر اسلام در غار حرا بودند که اولین آیات سورۀ قلم «اقرا باسم ربک الذی خلق ...» از جانب پروردگار متعال و به‌واسطۀ حضرت جبرئیل به حضرت (ص) ابلاغ شد.

​

پس دو دیدگاه وجود دارد:

۱- قرآن از آسمان و اعلی علیین در مدت ۲۳ سال آیه به آیه و سوره به سوره به آسمان دنیا آمده است ۲-در ماه رمضان در غار حرا اولین پیام از آسمان به پیامبر ما (ص) ابلاغ شده است.

قرآن کریم مایۀ هدایت است و حق و باطل را برای ما بیان می‌کند «فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُۖ» هرکدام از شما که بالغ و عاقل و سالم و مقیم هستید و مریض نیستید، باید روزه بگیرید «وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ» اما کسانی از شما که مسافر و یا مریض هستید، می‌توانید روزه نگیرید. پس روزه گرفتن در وقت سلامتی و روزه نگرفتن در وقت مرض و سفر ه دو به ما امر شده‌اند؛ اما در صورت مریضی و مسافرت، بعد از رمضان باید روزۀ خود را قضا کنیم. مثلاً خانمی که صاحب فرزند شده و یا در دوران قاعدگی قرار دارد و نمی‌تواند روزه بگیرد اشکالی ندارد چون خداوند نیازی به عبادت ما ندارد و این ما هستیم که به عبادت پروردگارمان محتاجیم و باید بعد از رمضان روزه را قضا کند «يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ» مطمئن باشید از اینکه خداوند متعال روزه را بر ما واجب کرده، هدفش خیر بوده است و نخواسته است ما را زحمت بدهد.

​

پس برادران و خواهران مسلمان، رمضان خیروبرکت است. اهل لغت می‌فرمایند: ریشۀ رمضان از «رَمَضَ» به معنی باران پاییزه است یعنی همان‌گونه که اولین باران پاییزی تمامی گردوغبار درختان و سنگ‌ها و منازل را می‌شوید و با خود می‌برد، رمضان هم گناهان ما را که در سال گذشته قبل از رمضان انجام داده‌ایم، مانند آن باران که گردوخاک را از بین می‌برد، به امید پروردگار محو می‌نماید.

پیامبر اسلام (ص) می‌فرماید: «إِنَّما سُمِیَ رَمَضانُ» نام رمضان به این خاطر است که «لِأَنَ رَمَضان یَرمَضُ الذُّنوب» چون رمضان گناهان را می‌شوید و پاک می‌کند.

​

وقتی‌که من و شما روزه می‌گیریم، لحظه‌به‌لحظه و قدم‌به‌قدم و ساعت‌به‌ساعت گناهان گذشته‌ ما را خداوند متعال کم می‌کند آیا خیروبرکت مهم‌تر از این وجود دارد؟

در حدیثی قدسی پروردگار عظیم‌الشأن فرموده است: هر عملی که شبانه‌روز انجام می‌دهید، برای خودتان است الا مگر روزه «الصَّومُ لي و أَنا أجزی بِهِ» روزه برای خداست؛ شما می‌توانید در خانۀ خودتان غذا بخورید و کسی کاری به کار شما ندارد پس فقط به خاطر الله است که ما غذا نمی‌خوریم و آب نمی‌نوشیم و تشنگی و گرسنگی را تحمل می‌کنیم.

​

از خداوند متعال درخواست می‌کنم عبادت و روزه را از ما قبول فرماید و روزه و عبادت ماه رمضان سبب محو گناهان ما شود.

بزرگان ما فرموده‌اند: رمضان چندین فایده دارد

۱-درس خداپرستی و تسلیم در برابر امر آسمانی؛ وقتی‌که شما عزیزان روزه می‌گیرید، این کار شما برای خداست. پس رمضان ما را تسلیم الله می‌کند.

۲-کم کردن شهوت انسان، اگر زنی روبروی مرد روزه‌دار بیاید، سرش را پایین می‌اندازد و مرتکب گناه نمی‌شود یا اگر قرار باشد تصمیم نادرستی بگیرد، به خاطر رمضان از انجام آن عمل دوری می‌کند.

۳-درس مساوات، وزیر و وکیل و رهبر و یک انسان ساده، در رمضان در یک‌لحظه شروع به غذا خوردن و در یک‌لحظه هم از آن دست می‌کشند و با شنیدن صدای اذان مغرب همه مانند هم روزۀ خود را افطار می‌کنند؛ و این‌گونه نیست که چون فلان شخص مدیر یا وزیر است ۱۰ دقیقه زودتر روزۀ خود را بشکند.

​

۴-درس نظم؛ در یک‌لحظه با شنیدن صدای اذان خوردن و نوشیدن قطع و تا غروب چیزی نمی‌خوریم و در یک‌لحظه هم با شنیدن صدای اذان خوردن و نوشیدن آزاد و حلال می‌شود. این یک نظم دینی و مفید است. پیامبر بزرگوار می‌فرمایند: «صوموا تَصِحوا» روزه بگیرید تا سلامت باشید.

​

بنده فشارخون و قند دارم و قلبم را هم جراحی کرده‌ام والله قبل از رمضان مشکلاتی داشتم اما با شروع ماه رمضان هیچ‌کدام از آن مشکلات را ندارم و به این‌گونه بیماری‌ها توجه ندارم و روزه می‌گیرم.

مطلب دوم: لحظاتی در خدمت پیامبر اسلام (ص)

قال (ص): «مَنْ أَحَبَّ سُنَّتي فَقَد أَحَبَّني و مَن أَحَبَّني کانَ مَعیَ في الجَنَّة»هرکسی که سنت من را دوست داشته باشد، من را دوست دارد و هر کس من را دوست داشته باشد، به او مژده می‌دهم در بهشت همراه من خواهد بود.این یک مژدۀ خوب است و ما باید شاکر پروردگار باشیم و به پیامبر بزرگوار اسلام (ص) درود بفرستیم که فرموده است هر کس من را دوست داشته باشد و سنت من را احیا نماید، در بهشت همراه من خواهد بود.

دیروز یکی از برادران اهل تشیع که اهل این منطقه نیست، در مسجد قبا به بنده گفت: دوست دارم در ایام ماه رمضان هرسال به پاوه بیایم چون واقعاً مردم در اینجا اهل روزه و عبادت هستند.

​

برادرانِ محترم؛ شهر پاوه که امروز شامل شهر پاوه و دوریسان و چورژی و نسمه هست، ۴۰ هزار نفر جمعیت و ۴۱ مسجد دارد. بنده خیلی شاکر پروردگارم.سه روز است بررسی می‌کنم و با بعضی از ماموستایان تماس گرفته‌ام، خوشبختانه وضعیت امسال مساجد ما خیلی خوب است و باوجود مشکلات اقتصادی و تحریکات بی‌دین‌ها و فضای مجازی، از ۲۰ مسجد تحقیق کرده‌ام وضع امسال مساجد از سال گذشته خیلی بهتر است.

​

مسجد قبا که بنده در آنجا هستم، هر شب پر از جمعیت می‌شود درحالی‌که پارسال این‌گونه نبود. از مسجد طبقۀ پایین قبا که خانم‌ها نماز می‌خوانند به حدی جمعیت زیاد است با کمبود جا روبرو هستند و پیغام داده‌اند به دلیل کمبود جا بیایند در بالکن مسجد طبقۀ بالا نماز بخوانند.

طبق تحقیقات به‌عمل‌آمده شبانه اگر به‌صورت کلی در هر مسجد حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ نفر از برادران نماز بخوانند با جمع دوهزارنفری خواهران هر شب حدود ۷ هزار نفر در این ۴۱ مسجد در نماز تراویح شرکت می‌کنند.

تمنا دارم خداوند متعال به این مردم رحم کند. وقتی‌که به مسجدجامع آمدم از دوربین نگاه می‌کردم که شما عزیزان چگونه به گرمی داشتید به مسجد می‌آمدید. این لطف خداوند است و باید شاکر باشیم.

​

افطاریه و احسان کردن هم از سال‌های گذشته خیلی بهتر است خصوصاً عده‌ای جوان امروزه جلو آمده‌اند که انسان از گذشت و همت و حضور آنان تعجب می‌کند.

سئوالی مطرح است چرا این‌همه جوان در نماز جماعت شرکت می‌کنند؟ قسمتی از آنان بسیاری از راه‌های کج را رفته‌اند و نتیجه نگرفته‌اند و خالصانه برگشته‌اند و قسمتی هم خداوند متعال محبت خود را شامل حالشان نموده و شب و روز مسجد را احیا می‌کنند و روزها روزه می‌گیرند.

​

لذا من شاکر خداوند هستم و شکر مردم را هم به‌جای می‌آورم که در تمام مساجد ما صدای نماز تراویح بلند است و شاکر ماموستایان عزیز هم هستم که تبلیغ کرده‌اند مردم به‌سوی دین بیایند و به روح پاک پیامبر اسلام درود می‌فرستم که این راه هموار و زیبا را به ما نشان داده است.

مطلب سوم: جمله‌ای از حضرت علی (ع)

این بزرگوار می‌فرماید:بر هر انسان مؤمن و موحّد لازم است از این سه جمله غافل نباشد و این سه سؤال را از خود بپرسد.

«مِنْ أَینَ جِئنا؟» از کجا آمده‌ایم و اصل ما چه بوده است؟

مگر پدربزرگ ما حضرت آدم از گِل خلق نشده است؟

اصل ما از قطره‌ای آب است که خداوند متعال طوری تنظیم نموده که در رحم مادر پرورش می‌یابد وقتی این مسئله را قبول داریم، چرا ظلم می‌کنیم و بی‌دینی را رواج می‌دهیم؟

وقتی می‌دانیم اصل ما یک قطره آب بوده باید از خواب غفلت بیدار شویم.

«لِماذا جِئنا؟» چرا روی این زمین آمده‌ایم و مأموریت ما چیست؟ «وَإِلیٰ أَینَ» به کجا می‌رویم؟

همۀ ما می‌دانیم به کجا می‌رویم و نهایت ما مرگ است.

​

مطلب چهارم: روزه‌خواری در ماه رمضان

ما در مملکت اسلامی زندگی می‌کنیم و حاکمیت ما جمهوری اسلامی و رهبرمان یک انسان روحانی مهربان است. ما کاری به آلمان و انگلیس و فرانسه و ... نداریم. پیامبر بزرگوار اسلام (ص) می‌فرمایند: «لَو عَلِمَت أُمَّتي ما في رَمَضانَ مِنَ الخَیرِ لَتَمّنَّت أن یَکون 

رَمضانُ السّنَتة کُلَّها»اگر امت من می‌دانستند در رمضان چه خیری وجود دارد، از خداوند متعال درخواست می‌کردند تمام سال رمضان باشد.

دوباره شاکر پروردگار و ممنون مردم این منطقه هستم بدون شک اگر برایم مقدور بود پیشانی تک‌تک مردان را می‌بوسیدم و به زنان سلام می‌کردم که امسال به گرمی از رمضان استقبال کرده‌اند. به اصل موضوع می‌پردازم.

حدود دو قرن پیش چند نفر سؤالی را به جامعۀ الأزهر بردند. اصل سؤال این بود «فَما قولُکم لِمَن یَفتَحُ مَحَلاً للطّعام والشرابِ و یَبیعُ ذالک للمُفطِرِین من شهرِ رمضان وَ یُقدِّمُ لهم الطّعام في محلِّه نهارا أیَجوزُ ذلک أم حرام» اگر ما در ماه رمضان مغازه و یا رستورانی باز کنیم و به کسانی که روزه نمی‌گیرند غذا بدهیم، آیا این کار جایز است یا حرام است؟ در میان علمای الأزهر یکی از شخصیت‌های بزرگوار آن عصر به نام مرحوم شیخ 

امین محمود سبکی این‌گونه جواب داد. «بسم‌الله والحمدلله والصیام رکنٌ مِن ارکانِ الإسلامِ فقد ثَبَتَ فریضَته بالکتاب والسنة و اجماع الأمة» روزه یکی از ۵ رکن دین و به قرآن و حدیث و اجماع امت عبادتی واجب است و در ادامه می‌فرماید: اگر کسانی که سالم و عاقل و مقیم هستند و عذر شرعی ندارند، روزه نگیرند، گناه کبیره انجام داده‌اند. «وتقدیم الطعام و الشراب لِمن لَزِّمَهُ الصیام حرامٌ لِما فیه من التعاون علی المنکر» و غذا دادن به کسانی که روزه نمی‌گیرند، کاری حرام و منکر است و قابل توجیه نیست.

جناب آقای الماسی فرماندار محترم شهرستان پاوه در مسجد تشریف دارد. روزی با بنده تماس گرفت و گفت: می‌خواهیم در خصوص فعالیت رستوران‌ها و کافه‌های شهرستان پاوه در رمضان برای افراد مسافر و مریض تصمیماتی بگیریم. عرض کردم در جلسه شرکت نمی‌کنم و اجازه هم نمی‌دهم کسی از طرف دفتر من در این جلسه حضور داشته باشد. گفت چرا: گفتم قبل از آنکه جنابعالی تصمیم بگیرید، جماعتی از مسئولان پاوه این تصمیم را گرفته‌اند و از هرکدام از ۲۶ رستوران پاوه مبلغ ۵ میلیون تومان گرفته‌اند و به آنان اجازه داده‌اند در رمضان آزاد باشند.

حتی درجایی یکی از مأموران گفته، نگذارید امام‌جمعه بفهمد که ما این کار را کرده‌ایم و گمان می‌کنند دین تنها متعلق به امام‌جمعه است، آیا شما دین ندارید.

آیا مسئول نیستید؟نهایتاً خدمت آقای فرماندار عرض کردم، جنابعالی تازه به پاوه تشریف آورده‌اید گله‌ای از شما ندارم. شما سه رستوران از ابتدا و وسط و انتهای شهر برای افراد مریض و مسافر باز کنید ولی روزه‌خواری نباشد.

دیروز به سه نفر مأموریت دادم در خصوص تعداد رستوران‌هایی که فعالیت می‌کنند، آماری جمع‌آوری کنند.

۱۵ رستوران باز بودند ما از چه کسی گله کنیم؟ چه بگوییم؟ هیچ گله‌ای ندارم خداوند ما را اصلاح کند.

با یکی از روحانیون خارج از روستای چشمیدر تماس گرفتم و از مراسم این روستا سؤال کردم و گفتم آیا نمی‌توانید از این مراسم نقد کنید؟ این‌همه بی‌احترامی به رمضان چرا؟ گفت ماموستا حرفی می‌زنم ناراحت نشوید. هنرمندی که به چشمیدر آمده اهل پاوه بود. ما خبر داریم به این آقای هنرمند اورامی ساکن پاوه ۱۳۰ میلیون تومان داده‌اند. والله نمی‌بایست به ما اهالی اورامان این‌چنین گفته می‌شد.

دیشب با خودم گفتم شاید این‌گونه برنامه‌ها دستور مقامات استان باشد که مردم را سرگرم کنند. با جوانرود تماس گرفتم بعد از دو ساعت جواب دادند گفتند: ۳۲ رستوران در جوانرود وجود دارند.

قرار است سه رستوران ۱۵ روز اول رمضان و سه رستوران دیگر ۱۵ روز دوم رمضان باز باشند و سایر رستوران‌ها تا پایان ماه مبارک رمضان تعطیل‌اند؛ اما در پاوه وضعیت این‌گونه است که عرض کردم:

از کسی گله نداریم؟ فقط آه می‌کشیم.

یادآوری اول: توصیه به حفظ ظاهر

برادران و خواهران؛ ما باید هوشیار دین و منطقه باشیم. پارسال در روستای دله مرز مراسمی برگزار کردند بنده در خطبۀ جمعه از آنان نقد کردم و با استاندار وقت آقای زارع تلفناً صحبت کردم و گفتم: از شما انتظار چنین برنامه‌ای را نداشتم.

گفت: تا ظهر که ما در مراسم بودیم هیچ کار نادرستی صورت نگرفت و بعد از ما این برنامه‌ها شروع شده است.

گفتم: نمی‌شد فرمانداران سروآباد و کامیاران را آنجا بگذاری بر برنامه‌ها نظارت کنند؟

کاری که پارسال در روستای دله مرز انجام شد، بی‌سابقه بود.

برادری از اهالی نودشه طلاق انداخته و گفته بود نه دله مرز انار دارد و نه این مراسم، مراسمِ شکرانه انارانه است.

نهایت امر به شما توصیه می‌کنم بیایید همه در حد توان از این دین دفاع کنیم. والله اگر شما و خانوادۀ شما در منزل روزه بگیرید کمک به دین پیامبر اسلام و نصرت دین خدا کرده‌اید. کمی هوشیار باشیم. کسی که مریض است و روزه نمی‌گیرد، یا کسی که عمداً روزه نمی‌گیرد، خودش می‌داند اما نباید روزه‌خواری کند و به مسلمانان و روزه‌داران اهانت کند.

یادآوری دوم: هفتۀ منابع طبیعی

از ۱۵ اسفند هرسال هفتۀ منابع طبیعی شروع می‌شود. این هفته را به کل حافظان منابع طبیعی تبریک عرض می‌کنم.

ما تنها چیزی را که در پاوه برای عرضه داریم بکر بودن شهرستان است. این شهرستان که من و شما در آن زندگی می‌کنیم، اراضی و درختان و آداب و لباس مردمانش بکر و قابل‌عرضه برای گردشگران است ولی اگر آن را حفظ نکنیم مرتکب گناه شده‌ایم. ما باید دین و فرهنگ و لباس و منابع طبیعی خود را حفظ کنیم.

پیامبر بزرگوار اسلام (ص) می‌فرمایند: اگر نهالی در دست داشتید و خواستید آن را غرس کنید، به شما خبر دادند آخر زمان آمده است، اول نهال را بکارید و سپس به فکر قیامت باشید.

به دوستان محترم اهل این شهر و مسئولین منابع طبیعی پاوه عرض می‌کنم به هر شیوه که ممکن است، دیار خود را حفظ کنیم وبه آقایان منابع طبیعی پاوه هم عرض می‌کنم به مردم فشار نیاورید.

شما اگر واقعاً حافظ منابع طبیعی هستید، از پشت میزهایتان بیرون بیایید و در طول هفته دو بار بر منابع طبیعی نظارت و سرکشی و بازرسی کنید اگر کسی دارد خانه می‌سازد جلویش را بگیرید و بگویید خلاف قانون است.

شما چیزی نمی‌گویید تا شخص باغ درست می‌کند و در آن خانه می‌سازد و زمانی به فکر تخریب می‌افتید که چند میلیارد تومان هزینه کرده است. فرضاً که شما تخریب کردید چه چیزی در جای آن قرار می‌دهید؟

آیا چیزی غیر از دشمنی برای جمهوری اسلامی می‌ماند؟امیدوارم هم مردم و هم ادارۀ منابع طبیعی قانون را رعایت و حافظان منابع طبیعی با حکمت با مردم برخورد نمایند.

یادآوری سوم: لزوم همراهی با دوستان کمیتۀ امداد

کمیتۀ امداد که یادگار بنیان‌گذار جمهوری اسلامی (ره) است، همیشه در خدمت مردم بوده است. بنده ۹ سال مسئول کمیته‌ امداد بودم اگر در لحظه‌ای پاسداران به ناو و نوین و سلین و بلبر می‌رفتند و پاک‌سازی می‌کردند، در پشت سر آنان ما با دواۤب و قاطر برای آن مردم فقیر وسیله می‌بردیم.

اگر کمیتۀ امداد و بهزیستی نبودند، فقیر و ندار و گرفتار در شهر ما چند برابر بودند؛ تخمینی عرض می‌کنم در سال بهزیستی ۶ میلیارد و کمیتۀ امداد پاوه ۷ میلیارد تومان به مردم کمک می‌کنند. بنده نمی‌گویم این کمک‌ها کافی است ولی واقعاً یک کار مهم و خدمتگزارانه است به این دوستان خسته نباشید عرض می‌کنم.

دوستان کمیتۀ امداد پاوه در بیرون مسجد صندوقی قرار داده و کمک‌های شمارا جمع‌آوری می‌کنند؛ به مصداق «وَ أحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ» شما به فقرا کمک کنید تا خداوند هم به شما کمک کند. هرکدام از شما وقتی بیرون رفتید در حد توان تان به این صندوق کمک کنید.

خداوند از شما قبول فرماید.

والسلام‌علیکم و رحمة‌الله و برکاته